Συρτη Αφρου
Ελαφριά Συρτή Αφρού: Μελανούρια με Λεπτά Εργαλεία & Σιλικονούχα Χελάκια
Ένας από τους πιο εύκολους, διασκεδαστικούς και αποδοτικούς τρόπους ψαρέματος των μελανουριών, είναι η ελαφριά συρτή αφρού με λεπτά εργαλεία και σιλικονούχα χελάκια. Μια τεχνική που συνδυάζει ψάρια με διασκέδαση, και μας χαρίζει ευχάριστες και απολαυστικές ώρες θαλασσινής πορείας και ψαρέματος.
Εξοπλισμός
Θα χρειαστούμε κάποιο καλάμι τύπου spinning με casting weight 10-50 γραμμάρια και μήκος 1,80-2,40 μέτρα, ένα μηχανισμό σχετικά μικρό (τριαντάρη ή σαραντάρη) γεμισμένο με πετονιά διαμέτρου το πολύ 0,23 χιλιοστών και μερικά σιλικονούχα δολώματα.
Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι και με διαφορετικό καλάμι-μεγαλύτερο μηχανισμό δε μπορούμε να ψαρέψουμε τα μελανούρια, αφού ακόμη και με μια απλή καρούλα γεμισμένη με πετονιά έχουμε τη δυνατότητα ψαρέματος. Όμως το ψάρεμά μας δε θα είναι το ίδιο διασκεδαστικό και αποδοτικό.
Σιλικονούχα χελάκια vs σκληρών τεχνητών
Μια ερώτηση που κάνουν αρκετοί φίλοι μας, είναι γιατί να επιλέξουμε σιλικονούχα χελάκια αντί για σκληρά τεχνητά, απομιμήσεις ψαριών ή μεταλλικά κουταλάκια, στο ψάρεμα των μελανουριών. Η απάντηση έρχεται εύλογα από μόνη της, αν σκεφτούμε τι επιδιώκουμε από το τεχνητό μας και πως μπορεί να επιτευχθεί αυτό.
Όταν τοποθετούμε ένα τεχνητό στη συρτή μας, αυτό που επιθυμούμε είναι να πλέει με τέτοιο τρόπο ώστε να προσελκύει κοντά του τα ψάρια, να τα δελεάζει όσο γίνεται περισσότερο για να το τσιμπήσουν και στη συνέχεια να καρφώνονται με σιγουριά μόλις τσιμπήσουν. Οι περισσότεροι συρταδόροι χρησιμοποιούν κάποιο τεχνητό ψαράκι, γιατί πιστεύουν ότι αυτό μοιάζει περισσότερο στο αληθινό δόλωμα και συνεπώς τα ψάρια θα προσελκύει τα ψάρια καλύτερα. Ειδικά στα μελανούρια, τοποθετούν κουταλάκια με το σκεπτικό ότι μπορούν να τα δουν από πολύ μακριά. Ελάχιστοι χρησιμοποιούν σιλικονούχα ή πλαστικά χελάκια και αυτοί δύσκολα θα τα αλλάξουν. Φαίνεται πως αυτοί έχουν διαπιστώσει την αξία τους και συνεχίζουν με αυτά σταθερά.
Το κάθε δόλωμα κατασκευάζεται με ένα συγκεκριμένο σκοπό και στόχο. Ο στόχος μπορεί να είναι κοινός σε όλες τις κατασκευές (το πιάσιμο του ψαριού που θα τσιμπήσει), μα αλλάζει ο σκοπός. Το τεχνητό ψαράκι έχει σκοπό να παρουσιαστεί ως φυσικό και να πείσει τον επίδοξο διώκτη του να το αρπάξει. Για αυτό και οι εταιρείες κατασκευής προσπαθούν να κατασκευάσουν πιστά ομοιώματα μικρόψαρων, και ειδικά αυτών των μικρόψαρων που αρέσουν στα περισσότερα ψάρια, δηλαδή αθερίνας, σαρδέλας, γαύρου. Μάλιστα, για να κάνουν τα τεχνητά πιο ελκυστικά και να προσελκύουν καλύτερα τα ψάρια, προσθέτουν μικρές μπίλιες στο εσωτερικό τους, τοποθετούν ειδικά μάτια, κάνουν τα τεχνητά να αστράπτουν ή να ιριδίζουν, έχουν πολλά μικρά κατοπτράκια, ή ενσωματώνουν κάποια άλλη ειδική πατέντα. Το ίδιο γίνεται και στα κουταλάκια, αλλά αυτά γυαλίζουν από τη φύση τους και εδώ βρίσκεται το μεγάλο τους πλεονέκτημα. Όμως τόσο τα τεχνητά ψαράκια, όσο και τα κουταλάκια, για να φανούν αληθινά και να μιμηθούν σωστά το «πρότυπό» τους, χρειάζεται κάποια ταχύτητα, ενώ για να γίνουν πιο αληθοφανή και να δελεάσουν ακόμα και τα ύποπτα ψάρια (όπως τα μελανούρια), χρειάζονται και θολά νερά. Η διαύγεια των υδάτων αναδεικνύει τις ατέλειές τους και τα ψάρια ορμούν με δισταγμό. Έτσι παρατηρείται το φαινόμενο να πιάνουμε ψάρια με φουρτούνα ή θολά νερά, ενώ με καθαρά να μην παίρνουμε τσιμπιά, χρησιμοποιώντας τα ίδια τεχνητά και στις δύο περιπτώσεις.
Τα σιλικονούχα χελάκια από την άλλη, μοιάζουν με είδη που όλα σχεδόν τα ψάρια είναι διώκτες τους και τρελαίνονται για αυτά (αθερίνα, παπαλίνα, γαυράκι κ.α.). Επιπλέον έχουν άριστη πλεύση στο νερό και μιμούνται τα μικρόψαρα ακόμη και όταν το σκάφος μας κινείται με πολύ μικρή ταχύτητα. Πολλά από αυτά διαθέτουν και ουρίτσα στο τελείωμά τους, η οποία βελτιστοποιεί περισσότερο την πλεύση τους και τα κάνει να δουλεύουν και να αποδίδουν ακόμη και με πολύ καθαρά νερά. Ο ψαράς δε χρειάζεται να έχει βαρύ εξοπλισμό για να τα ψαρέψει, και η χρησιμοποίηση ψιλών πετονιών τα κάνει ασυναγώνιστα.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι τα σιλικονούχα είναι αρκετά πιο οικονομικά από τα σκληρά, κι έτσι δε μας απασχολεί η απώλεια ή η καταστροφή τους. Φυσικά και είναι πιο ευπαθή και ευαίσθητα στις τσιμπιές των ψαριών, όμως το κόστος τους και η αποτελεσματικότητά τους είναι τέτοια που δεν το υπολογίζουμε.
Αγκίστρι ή σαλαγκιά
Όπως είπαμε και νωρίτερα, στόχος μας είναι να καταφέρουμε να συλλάβουμε το ψάρι που θα τσιμπήσει στο δόλωμά μας, και αυτό επιτυγχάνεται με τα αγκίστρια και τις σαλαγκιές.
Τα διάφορα τεχνητά ψαράκια, όπως επίσης και τα κουταλάκια, φέρουν σαλαγκιές για τη σύλληψη του ψαριού. Η σαλαγκιά έχει το πλεονέκτημα ότι αρπάζει πιο εύκολα και από όποια μεριά ακουμπήσει το ψάρι, όμως το μεγάλο της μειονέκτημα είναι ότι δεν το συγκρατεί με σιγουριά. Έτσι, ενώ υπάρχουν πολλά αγκιστρώματα, υπάρχουν και πολλά ξεψαρίσματα, τα οποία εκτός από το χάσιμο του ψαριού, δημιουργούν κι ένα πανικό στα υπόλοιπα του κοπαδιού (βλέπετε το μελανούρι είναι κοπαδιάρικο ψάρι, συνεπώς κινείται και συμπεριφέρεται όπως όλα τα αγελαία είδη), με αποτέλεσμα αυτά πολύ γρήγορα να πάψουν να τσιμπούν. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος για τον οποίο τοποθετούμε αγκίστρι στα σιλικονούχα και στα χελάκια μας (πολλά χελάκια διαθέτουν αγκίστρι), οπότε όταν ένα ψάρι πιαστεί σε αυτό πολύ δύσκολα να ξαγκιστρωθεί. Ένα μεγάλο πλεονέκτημα χωρίς ιδιαίτερο ρόλο στα περισσότερα είδη, αλλά με ξεχωριστή σημασία στα κοπαδιάρικα και ειδικά στα μελανούρια.
Είδος αγκιστριού
Πολλά χελάκια φέρουν από τη μάνα τους το ανάλογο αγκίστρι, οπότε εκεί είμαστε μια χαρά. Υπάρχουν όμως στην αγορά και χελάκια που δεν έχουν αγκίστρι, οπότε θα πρέπει εμείς να αναζητήσουμε το κατάλληλο. Συνήθως επιλέγουμε αγκίστρι μακρυκότσανο, δηλαδή με μεγάλο στέλεχος, και μάλιστα όχι ιδιαίτερα λεπτό για να μη σχίζει τα ψάρια.
Χελάκια χωρίς αγκίστρι
«Αφού κυκλοφορούν στην αγορά χελάκια με αγκίστρι, γιατί να επιλέξω δόλωμα χωρίς αγκίστρι;», είναι μια ερώτηση που μας κάνουν αρκετοί. Η απάντηση είναι «για να τοποθετήσουμε το αγκίστρι πάνω στο δόλωμά μας στη θέση που εμείς νομίζουμε ότι είναι η καλύτερη». Αν παρατηρήσουμε προσεκτικά τα δολώματα που φέρουν αγκίστρι, θα δούμε ότι πίσω από αυτό περισσεύει μεγάλο τμήμα της ουράς του τεχνητού. Αυτό δεν είναι το καλύτερο δυνατό, γιατί πολλές φορές τα ψάρια εφορμούν στο τμήμα της ουράς. Επιλέγοντας όμως δολώματα χωρίς αγκίστρι, τοποθετούμε ένα αγκίστρι με κατάλληλο μήκος ώστε να ξεπροβάλει πολύ κοντά στο τελείωμα της ουράς και να πιάνουμε ακόμα και τα δύστροπα ψάρια που τσιμπούν εκεί.
Επιλογή τεχνητού
Στο εμπόριο θα συναντήσουμε μια μεγάλη ποικιλία σιλικονούχων τεχνητών δολωμάτων, τόσο σε είδη, όσο και σε χρωματισμούς. Η επιλογή μας στηρίζεται στη σωστή πλεύση των δολωμάτων, αλλά και στις διαθέσιμες πληροφορίες για τους τόπους που θα ψαρέψουμε. Μόνοι μας θα ανακαλύψουμε τη σωστή πλεύση, μέσα από συνεχείς δοκιμές στο νερό, ενώ δε θα διστάσουμε να πάρουμε πληροφορίες από φίλους με μεγαλύτερη εμπειρία στο συγκεκριμένο τρόπο ψαρέματος. Ο χρωματισμός θα παίξει κι αυτός το ρόλο του, και δεν είναι τυχαίο το ότι κάποιοι χρωματισμοί δίνουν πάντα περισσότερα ψάρια. Ειδικά για τα μελανούρια που αναζητούμε εμείς, θα χρειαστούμε χρώματα όπου κυριαρχεί το λευκό, το γκρι, το ροζ και το γαλάζιο, χρώματα τα οποία δουλεύουν σε όλες τις περιοχές και όχι μόνο τοπικά.
Αρμάτωμα
Όσο γίνεται πιο απλό. Δένουμε το σιλικονούχο δόλωμά μας στην άκρη της πετονιάς του μηχανισμού και είμαστε έτοιμοι για ψάρεμα.
Τόποι
Τα μελανούρια συνήθως βρίσκονται σε ρηχαδιές με ξενέρια, ξέρες, μικρά νησόπουλα και κοντά σε κοφτούς κάβους. Άρα εκεί θα πρέπει να τα αναζητήσουμε, αν θέλουμε να έχουμε επιτυχίες στο ψάρεμά μας. Αν απορρίψουμε τις ξέρες λόγω μεγάλης απόστασης από την ακτή, τα υπόλοιπα είναι όλα σημεία δίπλα στην ακτογραμμή.
Καιρικές συνθήκες
Το ελαφρύ θαλασσάκι και μάλιστα αυτό που δημιουργεί αφρουδιά στην ακτογραμμή, είναι ο ιδανικότερος καιρός για τα μελανούρια. Βέβαια και με τις υπόλοιπες καιρικές συνθήκες μπορεί να τα βρούμε, απλώς με το θαλασσάκι τσιμπούν πολύ καλύτερα και πιάνονται αμέσως.
Ψάρεμα
Οδηγώντας το σκάφος κατά μήκος της ακτογραμμής με μια ταχύτητα γύρω στα 2,4-3,1 ναυτικά μίλια (knots), αφήνουμε στο νερό το δόλωμά μας και αμολάμε γύρω στα 30-40 μέτρα πετονιά από το μηχανισμό μας. Στη συνέχεια κλείνουμε το pick up, και ρυθμίζουμε τα φρένα του μηχανισμού έτσι ώστε αν τραβήξουμε λίγο τη πετονιά, να μπορεί να ξετυλιχτεί.
Το τσίμπημα είναι συνήθως και πιάσιμο, και το καταλαβαίνουμε αμέσως από το λύγισμα του καλαμιού, αλλά και από τη πετονιά που ξετυλίγεται. Αν χρειαστεί σφίγγουμε ελάχιστα τα φρένα και αρχίζουμε να τυλίγουμε πετονιά, με το σκάφος πάντα εν κινήσει (δε θα κάνουμε κράτει, απλώς μπορούμε να μειώσουμε την ταχύτητα στο ελάχιστο). Με το που το ψάρι έλθει κοντά και δούμε ότι είναι αρκετά μεγάλο, η απόχη θα το φέρει με ασφάλεια στην επιφάνεια.
12 λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά
- Στο ψάρεμα των μελανουριών, η ουρίτσα που υπάρχει στο τελείωμα πολλών δολωμάτων, κάνει τις περισσότερες φορές τη διαφορά. Το τρεμοπαίξιμό της στο νερό, πέρα από τη βελτιστοποίηση της πλεύσης, ωθεί τα μελανούρια κοντά της και το τσίμπημα είναι εύκολο να έρθει στη συνέχεια. Αν παρόλα αυτά κοπεί για οποιοδήποτε λόγο -φαινόμενο συχνό όταν τα ψάρια είναι μικρά-, καλό είναι να αντικαταστήσουμε το δόλωμά μας.
- Το καλάμι βρίσκεται πάντα σχεδόν κάθετα στη διεύθυνση της πετονιάς, ώστε η παραβολικότητά του να σπάει λίγο τις διαθέσεις του ψαριού, να απαλύνει τα δυνατά κεφάλια του και να διορθώνει οποιεσδήποτε λάθος ενέργειες του ψαρά.
- Το μελανούρι μπορεί να ψαρευτεί και με απλό καρούλι στο χέρι, όμως εκεί δεν υπάρχουν περιθώρια λάθους. Το καλάμι είναι αυτό που διορθώνει τα σφάλματα του ψαρά και δε χάνονται εύκολα τα ψάρια.
- Η σωστή προρύθμιση των φρένων, θα βοηθήσει σημαντικά στην εύκολη και σίγουρη είσοδο του ψαριού στο σκάφος μας.
- Σε περίπτωση που διαπιστώνουμε τσιμπιές αλλά δε βγάζουμε ψάρι, τότε ή θα έχει κοπεί η ουρά του δολώματος (οπότε θέλει αντικατάσταση), ή θα πρέπει να τοποθετήσουμε το αγκίστρι μας -και συγκεκριμένα την ακίδα του- πολύ πίσω στην ουρά.
- Το ψάρεμα κόντρα στο ρέμα, είναι πολύ πιο αποδοτικό από ότι στα πρίμα.
- Πολλές φορές, η αλλαγή ταχύτητας κάνει τα ψάρια πιο επιθετικά.
- Πάντα ξαναγυρίζουμε σε ένα σημείο που πήραμε τσιμπιές και ψάρια, αφού τα ψάρια βρίσκονται εκεί.
- Δε χρειαζόμαστε βαρίδια, στριφτάρια, παράμαλλο, ή οτιδήποτε άλλο. Αν παρόλα αυτά θελήσουμε να κατεβάσουμε το δόλωμά μας χαμηλότερα, τότε, ή θα τοποθετήσουμε μικρά μολυβάκια στο εσωτερικό του δολώματος, ή θα χρησιμοποιήσουμε αγκίστρι με βάρος, δηλαδή τις γνωστές μας μολυβοκεφαλές.
- Επειδή όπως είπαμε δε χρησιμοποιούμε στριφτάρι, φροντίζουμε η πετονιά του μηχανισμού να είναι τέτοια που να μη βερινιάζει.
- Στα νησόπουλα, δοκιμάστε να ψαρέψετε τη σκιερή πλευρά ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών. Έχει αποδειχτεί ότι η σκιερή πλευρά έχει πάντα περισσότερες τσιμπιές από τη φωτεινή.
- Σε περίπτωση ενός ιδιαίτερα μεγάλου ψαριού, ποτέ δε θα επιχειρήσουμε να το ανεβάσουμε με το καλάμι ή πιάνοντας το παράμαλλο με το χέρι για να το ανεβάσουμε στο σκάφος, αλλά η απόχη θα αναλάβει να δώσει τη δική της τελειωτική και ασφαλή λύση.
