Καθετη-Τσαπαρι
Καλαμάρια με Kαθετή
Το ψάρεμα των καλαμαριών θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε κατά κάποιον τρόπο εποχιακό αφού ουσιαστικά ξεκινά από τις αρχές του φθινοπώρου και τελειώνει στα τέλη του χειμώνα. Αυτό βέβαια είναι ο κανόνας γιατί καλαμάρια μπορούμε να βρούμε και τις υπόλοιπες εποχές του χρόνου, όμως εκεί το ψάρεμα γίνεται πιο δύσκολο και πιο εξειδικευμένο. Αντιθέτως τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες εύκολα μπορεί να ασχοληθεί ο κάθε ψαράς και να έχει επιτυχίες χωρίς κάποια ιδιαίτερη εξειδίκευση.
Κι εδώ όμως, στους καλούς αυτούς μήνες, ο γνώστης έχει το πλεονέκτημα απέναντι στον απλό ψαρά, αφού οι σοδιές του είναι πιο πλούσιες και πραγματοποιούνται σε λιγότερο χρόνο, χωρίς πολύ ψάξιμο και κούραση. Εμείς εδώ θα προσπαθήσουμε να δώσουμε κάποιες απλές οδηγίες και συμβουλές ώστε όλοι μας να καταφέρουμε να έχουμε επιτυχίες.
Οι τρόποι ψαρέματος των καλαμαριών πολλοί που διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή. Μπορούμε να τα αναζητήσουμε με συρτή, με καθετή, με νωπό, με τεχνητό δόλωμα-καλαμαριέρες αλλά και με αυτοσχέδιες πατέντες. Ο κάθε τρόπος έχει τα δικά του πλεονεκτήματα και τις δικές του εφαρμογές που τον κάνουν πιο αποτελεσματικό απέναντι στους υπολοίπους. Εμείς εδώ θα ασχοληθούμε με τον πιο γνωστό κι εύκολο τρόπο ψαρέματος που είναι αυτός με την καθετή και αρματωσιές που φέρουν καλαμαριέρες.
Γιατί καθετή
Το ψάρεμα των καλαμαριών με την καθετή συγκεντρώνει αρκετά πλεονεκτήματα σε σχέση με τους υπόλοιπους γνωστούς τρόπους ψαρέματος. Εδώ μπορεί ο ψαράς να πιάσει συγχρόνως πολλά καλαμάρια μαζί αφού στην αρματωσιά μας τοποθετούμε όσες καλαμαριέρες επιθυμούμε. Δουλεύει καλύτερα σε κοπαδιαστά καλαμάρια αφού εκεί τα πολλά δολώματα υπερτερούν. Ο γνώστης των τόπων αλλά και του βυθομέτρου πηγαίνει στο καλό σημείο και ρίχνει την αρματωσιά του εκεί με σχεδόν σίγουρα αποτελέσματα. Δεν δυσκολευόμαστε να ψαρέψουμε σε μεγάλα βάθη, οπότε είναι ο καταλληλότερος τρόπος για ημερήσια ψαρέματα αλλά και για ψαρέματα εκτός σεζόν που τα καλαμάρια είναι στα βαθιά. Μπορούν σε ένα σκάφος να ψαρέψουν πολλά άτομα μαζί χωρίς ιδιαίτερο πρόβλημα. Δεν έχει δυσκολίες. Ακόμη και ο αρχάριος στο ψάρεμα των καλαμαριών μπορεί να ψαρέψει με άνεση και να έχει επιτυχίες.
Τα μειονεκτήματά της είναι το ότι είμαστε στάσιμοι κι έτσι δεν ψάχνουμε μεγάλη περιοχή και το ότι δεν μπορούμε να ψαρέψουμε εύκολα σε πολύ ρηχά νερά όπου το βάθος δεν ξεπερνά τα πέντε μέτρα.
Εξοπλισμός
Ο εξοπλισμός που θα χρειαστούμε είναι ένα καλάμι καθετής ή spinning μήκους 2,40 τουλάχιστον μέτρα. Όσο πιο μακρύ είναι τόσο πιο εύκολα προσθέτουμε καλαμαριέρες στη συνέχεια στην αρματωσιά μας. Το action του να είναι μεγαλύτερο από 30 γραμμάρια, ώστε να μπορούμε να του τοποθετήσουμε ένα βαρίδι αρκετών γραμμαρίων. Το καλάμι αυτό θα συνοδεύεται από ένα μηχανισμό, όχι απαραίτητα μεγάλο αλλά δυνατό για να μπορεί να σηκώνει δυο ή και τρία αν πιαστούν καλαμάρια μαζί χωρίς να ζορίζεται. Μπορούμε να του τοποθετήσουμε τόσο πετονιά όσο και νήμα αλλά η πρόταση μας είναι λεπτό νήμα. Με διάμετρο 0,12-0,14 χιλιοστά θα έχουμε γρήγορη κάθοδο στο νερό, μηδενική αντίσταση στο ρέμα, μικρότερο βάρος μολυβιού, άμεση γνωστοποίηση του αρπάγματος του δολώματός μας, ευκολότερη και πιο ξεκούραστη άνοδο. Θα χρειαστούν καλαμαριέρες διαφόρων τύπων και χρωμάτων, ένα βαρίδι και μια αρματωσιά όπου προτάσεις για την κατασκευή της θα δούμε στη συνέχεια. Ένα μικρό βουρτσάκι για το καθάρισμα των δολωμάτων μας όπως κι ένα πανάκι θα συμπληρώσουν τα βασικά μας εφόδια.
Αρματωσιά-καλαμαριέρες
Η αρματωσιά που θα κατασκευάσουμε θα πρέπει να δέχεται 3 ή περισσότερες καλαμαριέρες. Οι βασικοί τύποι είναι δύο. Με παράμαλλα ή χωρίς, με απευθείας σύνδεση των δολωμάτων μας πάνω στη μάνα.
Στο εμπόριο κυκλοφορούν πολλών ειδών καλαμαριέρες, τόσο σε σχήματα όσο σε υλικά κατασκευής αλλά και χρωματισμούς. Όλες όμως έχουν ένα βασικό γνώρισμα όταν πέσουν στο νερό. Ή θα βυθίζονται και θα είναι βυθιζόμενες (sinking) ή θα επιπλέουν και θα είναι επιπλέοντες (floating). Αυτό είναι ένα γνώρισμα που αναγράφεται και πάνω στη συσκευασία τους. Ο ψαράς καλό είναι στην αρματωσιά του να τοποθετεί μόνο ένα είδος και όχι από τα δύο, γιατί το κάθε είδος λειτουργεί διαφορετικά στο νερό και δεν φαίνεται το σύνολο αρμονικό στα καλαμάρια με αποτέλεσμα να μην αρπάζουν τις καλαμαριέρες μας. Το ένα είδος λειτουργεί αρμονικά και το σύνολό του μοιάζει με μικρό κοπαδάκι ψαριών που κινείται με τον ίδιο ρυθμό.
Όταν ψαρεύουμε μεγάλα καλαμάρια καλό είναι να ελέγχουμε τη σκληρότητα που έχουν οι ακίδες στις καλαμαριέρες μας. Αν δούμε ότι εύκολα ανοίγουν τότε δεν κάνουν για το ψάρεμά μας και θέλουν αντικατάσταση με άλλες σκληρότερες. Έχει παρατηρηθεί ότι το βράδυ ψαρεύουν καλύτερα οι μεγάλες και σκληρές καλαμαριέρες ενώ τη μέρα οι μικρές σιλικονούχες. Από τις καλαμαριέρες προτιμούμε αυτές που είναι τύπου γουρουνάκι. Τις άλλες με το βαρίδι στο κάτω μέρος, τις γαριδούλες, τις αφήνουμε για τα ψαρέματα από την ακτή ή για ψαρέματα καλαμαριών με συρτή.
Όσοι έχετε σκοπό να χρησιμοποιήσετε στο ψάρεμά σας βυθιζόμενες καλαμαριέρες τότε η αρματωσιά χωρίς παράμαλλα είναι αυτή που ταιριάζει καλύτερα. Όσοι πάλι σκέπτεστε να χρησιμοποιήσετε επιπλέοντες καλαμαριέρες τότε η αρματωσιά με τα παράμαλλα είναι η πλέον κατάλληλη. Μάλιστα η αρματωσιά με τα παράμαλλα μπορεί να λειτουργήσει και να ψαρέψει μόνη της χωρίς κανένα κούνημα, όπως δηλαδή και στο ψάρεμα της καθετής για ψάρια αφού οι καλαμαριέρες επιπλέουν και κινούνται «μόνες» τους στο νερό. Αντίθετα η αρματωσιά χωρίς παράμαλλα και βυθιζόμενες καλαμαριέρες θέλει ένα συνεχές μικρό κουνηματάκι για να ανεβοκατεβαίνουν οι καλαμαριέρες και να δίνουν στα καλαμάρια την αίσθηση μικροψάρων και κοπαδιού.
Με παράμαλλα. Τα παράμαλλά μας τα κατασκευάζουμε μικρά με μήκος γύρω στα 10 εκατοστά από πετονιά διαμέτρου 0,28-0,30 χιλιοστά. Το κάθε παράμαλλο στην άκρη θα έχει μια μικρή παραμανίτσα για να τοποθετείται και να αφαιρείται εύκολα η καλαμαριέρα μας. Το άλλο άκρο του παράμαλλου θα δεθεί πάνω στη μάνα της αρματωσιάς με τη βοήθεια συνήθως μιας διάφανης χάντρας σύνδεσης.
Το πάχος της μάνας θα είναι 0,30-0,35 χιλιοστά. Η απόσταση μεταξύ δύο διαδοχικών χαντρών σύνδεσης γύρω στα 30 εκατοστά. Στο ένα άκρο της μάνας που είναι αυτό που θα συνδέεται με το νήμα του μηχανισμού θα κάνουμε μια μικρή θηλίτσα για να περνιέται στη στριφταροπαραπάνα που έχουμε μόνιμα δεμένη στο νήμα. Στο κάτω άκρο της μάνας δένουμε ένα στριφταράκι όπου στο άλλο άκρο του θα δέσουμε μια λεπτότερη πετονιά μήκους γύρω στα 40 εκατοστά με μια παραμανίστα στο τελείωμά του για να προσθέτουμε το βαρίδι μας. Η λεπτότερη αυτή πετονιά στο κάτω τμήμα της αρματωσιάς μας έχει το ρόλο της προστασίας της. Αν σκαλώσει το βαρίδι μας στο βυθό να κόβεται το τμήμα αυτό και να μην χάνουμε το υπόλοιπο με τις καλαμαριέρες μας.
Το ολικό μήκος της αρματωσιάς μας, δηλαδή η απόσταση της θηλίτσας στο πάνω άκρο της με το βαρίδι στο κάτω δε θα πρέπει να ξεπερνά το μήκος του καλαμιού μας. Για παράδειγμα σε ένα καλάμι μήκος 2,40 μέτρα το μήκος της αρματωσιάς μας είναι 2 μέτρα ή λιγότερο. Αυτό για να μπορούμε να ανεβάζουμε την αρματωσιά μας στο σκάφος μας άνετα χωρίς να βρίσκει κάποιο τμήμα της πάνω στην κουπαστή.
Χωρίς παράμαλλα. Η διαφορά της με την προηγούμενη είναι ότι στη θέση των χαντρών σύνδεσης δένουμε παραμανίτσες. Η υπόλοιπη κατασκευή είναι ίδια.
Οι καλαμαριέρες μας εδώ τοποθετούνται στις παραμάνες αυτές και ψαρεύουν χωρίς παράμαλλο.
Ώρες ψαρέματος
Τα καλαμάρια με την καθετή μπορούμε να τα αναζητήσουμε και νύκτα αλλά και μέρα. Η διαφορά είναι ότι τη νύκτα θα πάμε σε ρηχά νερά που δεν ξεπερνούν τα 20 μέτρα ενώ τη μέρα σε νερά βαθιά που το βάθος τους είναι πολύ μεγαλύτερο από 50 μέτρα. Τη νύκτα θα τοποθετήσουμε μικρότερο μολύβι στην αρματωσιά και μεγάλου μήκους καλαμαριέρες ενώ τη μέρα στα βαθιά μεγαλύτερο μολύβι αλλά μικρότερες σε μέγεθος καλαμαριέρες.
Το σούρουπο και το ξημέρωμα είναι οι ώρες εκείνες που δεν πρέπει με τίποτα να χάνονται στο ψάρεμά μας. Η οποιαδήποτε εξόρμησή μας θα κοιτάμε να έχει μέσα της σούρουπο ή ξημέρωμα ώστε να έχει αυξημένες πιθανότητες επιτυχίας. Για να σας δώσουμε με παράδειγμα τη σημασία των ωρών αυτών σας λέμε ότι όσα καλαμάρια πιαστούν το μισάωρο που σουρουπώνει και το μισάωρο που ξημερώνει, δεν πιάνονται τις υπόλοιπες 23 ώρες ψαρέματος.
Επειδή όσο είναι σκοτάδι τα καλαμάρια να αναζητούμε σε ρηχά σημεία ενώ όσο φωτίζει σε βαθιά θα φροντίσουμε ώστε αν πάμε για απογευματινό ψάρεμα θα ξεκινήσουμε την αναζήτηση μας από τα βαθιά και όσο περνά η ώρα θα ρηχαίνουμε. Αντίθετα στο πρωινό ψάρεμα θα ξεκινάμε νύκτα από τα ρηχά και όσο ξημερώνει και φωτίζει θα απομακρυνόμαστε προς τα βαθιά.
Ψάρεμα καλαμαριών
Σίγουρα η γνώση των τόπων όπου συχνάζουν καλαμάρια είναι ιδιαίτερα χρήσιμη. Αν όμως δεν γνωρίζουμε τόπους, τότε το βυθόμετρο είναι αυτό που θα μας οδηγήσει σε αυτούς. Δεν είναι ανάγκη να δούμε πάντα καλαμάρια στην οθόνη του. Η ύπαρξη μικροψάρων είναι αρκετή για να επιχειρήσουμε το κατέβασμα της αρματωσιάς μας. Επίσης και η συγκέντρωση άλλων ψαράδων στην ευρύτερη περιοχή είναι δείγμα ύπαρξης καλαμαριών αφού συγκέντρωση πολλών σκάφων σε ένα σημείο είναι σημάδι καλού τόπου και αυτό σημαίνει και δική μας προσέγγιση εκεί κοντά, χωρίς βέβαια να ενοχλούμε τους άλλους.
Με το που έχουμε βρει ή αποφασίσει τον τόπο ψαρέματος, με το βυθόμετρο ανοικτό και κινούμενοι αργά παρατηρούμε το βυθό. Όπου δούμε κίνηση από μικρόψαρα ή από καλαμάρια (εφόσον μπορούμε να τα διακρίνουμε στην οθόνη), σταματάμε το σκάφος μας και ρίχνουμε στο βυθό την αρματωσιά μας. Αν έχουμε καλαμαριέρες βυθιζόμενες κουνάμε λίγο την αρματωσιά μας για να ανεβοκατεβούν και προσελκύσουν τα καλαμάρια. Αν έχουμε καλαμαριέρες επιπλέοντες αρκεί το κατέβασμά τους στο βυθό. Το καλαμάρι με το που έρθει και αρπάξει τις καλαμαριέρες μας θα το καταλάβουμε από το λύγισμα του καλαμιού. Τότε θα μαζέψουμε το νήμα στο μηχανισμό μας και το καλαμάρι θα έλθει στην επιφάνεια. Να θυμάστε ότι οι καλαμαριέρες δεν έχουν αγκίστρια αλλά βελόνες κι αυτό σημαίνει ότι αν πιαστεί κάτι εύκολα φεύγει αν χαλαρώσει. Για αυτό τυλίγουμε πάντα με σταθερό ρυθμό και όχι με απότομες αυξομειώσεις. Όταν το καλαμάρι έρθει κοντά στην επιφάνεια, ξενερίζουμε λίγο το κεφάλι του για να αδειάσει το νερό που έχει μέσα στο σώμα του και στη συνέχεια, σαφώς ελαφρύτερο το βγάζουμε πάνω στο σκάφος μας ή το αποχιάζουμε με την απόχη μας.
Σε περίπτωση βέβαια που δεν πάρουμε στο βυθό καλαμάρια μπορούμε να ανεβάσουμε την αρματωσιά μας πιο ψηλά ή να αναζητήσουμε τα καλαμάρια λίγο πιο πέρα και σε άλλο σημείο. Αν ο καιρός είναι κρύος πρέπει να ξέρουμε ότι τα καλαμάρια πλησιάζουν πολύ γιαλό και ότι ακόμη και σε βάθη μικρότερα από 5 μέτρα μπορούμε το βράδυ να πάρουμε πολλά και μεγάλα καλαμάρια.
Για καλύτερα αρπάγματα
Οι καθαρές καλαμαριέρες πάντα λειτουργούν καλύτερα από τις «βρώμικες» για αυτό δεν θα πρέπει να αμελούμε το καθάρισμα τους μετά από το πιάσιμο κάθε καλαμαριού. Μελάνια και βλέννες στα εργαλεία μας απομακρύνουν τα καλαμάρια. Καθάρισμα με ένα βουρτσάκι για παράδειγμα οδοντόβουρτσα στα δύσκολα σημεία (βελόνες) και στη συνέχεια με ένα πανάκι στο σώμα της καλαμαριέρας και στην πετονιά μας είναι ότι το καλύτερο. Επίσης στα νυκτερινά ψαρέματα το φώτισμα των καλαμαριερών μας μπορεί να κάνει τη διαφορά. Για αυτό μην ξεχνάτε που και που να φωτίζετε τις καλαμαριέρες σας με ένα φακουδάκι. Τέλος υπάρχουν στο εμπόριο διάφορα υγρά με οσμές και έλαια που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις καλαμαριέρες μας και να κάνουν τη διαφορά όταν τα καλαμάρια είναι ιδιαίτερα δύστροπα.
Καλές εξορμήσεις!