Συρτη Φυλακας
Συρτή Φύλακας: Ζωντανό για Μεγάλα Μαγιάτικα
Μπορεί να υπάρχουν πολλοί τρόποι ψαρέματος για να πιάσει κάποιος μαγιάτικα. Για μεγάλα μαγιάτικά όμως είναι ελάχιστοι και ο πιο χαρακτηριστικός και σίγουρος είναι η συρτή με μολύβι φύλακα και δόλωμα ζωντανό.
Η αξία του ζωντανού
Τα μαγιάτικα είναι ψάρια κοπαδιάρικα που ζουν και κινούνται ομαδικά. Όσο είναι μικρά σε μέγεθος τα κοπάδια αυτά είναι πολυάριθμα. Μεγαλώνοντας τα κοπάδια αυτά σκορπίζουν σε μικρότερα κι αν ξεπεράσουμε κάποια κιλά, δέκα και βάλε, γίνονται ολιγομελή. Τέλος τα πολύ μεγάλα ψάρια, σαράντα κιλά και άνω κυκλοφορούν δυο τρία μαζί ή ακόμη και μεμονωμένα.
Τα μικρά ψάρια, μανάλια όπως τα αποκαλούν πολλοί, δεν έχουν αποκτήσει εμπειρίες και εύκολα πιάνονται σε οτιδήποτε δόλωμα βρουν μπροστά τους. Δεν εξετάζουν αν αυτό είναι ζωντανό, νωπό ή τεχνητό. Αργότερα που θα αποκτήσουν εμπειρίες παύουν να αρπάζουν το καθετί και αρχίζουν να κάνουν επιλογές. Τα τεχνητά πρέπει να είναι ειδικά και οι πλάνοι μας να ταλαντεύονται με προκλητικό ρυθμό.
Όταν μεγαλώσουν αρκετά, τότε όλα τα εξετάζουν με προσοχή και δύσκολα θα πάνε στα αγκίστρια του ψαρά αν δεν έχει κάτι ιδιαίτερα προκλητικό. Το μόνο που θα τα κάνει να αφήσουν στην άκρη δισταγμούς και αμφιβολίες είναι το ζωντανό δόλωμα και μάλιστα να κινείται. Άρα ο ψαράς που θέλει να δει στα αγκίστρια του ένα μεγάλο μαγιάτικο θα πρέπει να χρησιμοποιήσει ζωντανό δόλωμα και ο τρόπος που θα το ψαρέψει είναι με τη συρτή. Ο καταλληλότερος τρόπος συρτής είναι το μολύβι φύλακας.
Εύρεση δολώματος
Το μεγάλο πρόβλημα στο ψάρεμά μας είναι όπως καταλαβαίνετε η εύρεση του ζωντανού δολώματος. Μάλιστα το δόλωμα αυτό που θα βρούμε πρέπει να είναι και αρκετά ευμεγέθη για να μπορεί να δελεάσει τα ψάρια.
Καλαμάρια το Φθινόπωρο και χειμώνα, σουπιές την άνοιξη και μικρόψαρα το καλοκαίρι αποτελούν τους μεζέδες για τα ψάρια αυτά. Τα καλαμάρια και τις σουπιές θα τα πιάσουμε μόνοι μας συνήθως με καλαμαριέρες σε τόπους όπου και τα κάνει ενώ τα μικρόψαρα που είναι ζαργάνες, μελανούρια, λούτσοι ο πιο εύκολος τρόπος είναι η ελαφριά συρτή αφρού. Υπάρχουν και στα λιμάνια οι κέφαλοι για όσους ασχολούνται με λιμανίσια ψαρέματα όπου με εγγλέζικο, μπολονέζ ή απίκο μπορούμε να βγάλουμε ένα ικανοποιητικό αριθμό δολωμάτων.
Αν δεν καταφέρουμε να πιάσουμε ζωντανό τότε να ξεκινήσουμε το ψάρεμά μας με άλλο δόλωμα μάλλον δεν αξίζει τον κόπο. Οι προσπάθειές μας θα βγουν άκαρπες και θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα τυχεροί για να καταφέρουμε να πάρουμε τσιμπιά.
Διατήρηση δολωμάτων
Μη νομίσετε ότι με το πιάσιμο κάποιων ζωντανών δολωμάτων τελείωσαν οι δυσκολίες μας. Θα πρέπει αυτά τα δολώματα να καταφέρουμε να τα διατηρήσουμε ζωντανά μέχρι τον τόπο ψαρέματος που όσο και αν φαίνεται εύκολο δεν είναι. Η τοποθέτησή τους σε ένα δοχείο με θαλασσινό νερό δεν αποτελεί λύση αφού το νερό δεν ανανεώνεται και η θερμοκρασία του δεν είναι η κατάλληλη. Η μόνη σωστή πρόταση είναι το ενυδρείο με νερό που συνεχώς ανανεώνεται.
Υπάρχουν κάποια σκάφη αλιευτικά που έχουν από την κατασκευή τους ειδική δεξαμενή για ζωντανό οπότε οι έχοντες τέτοιο σκάφος δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Οι υπόλοιποι, που είναι και η πλειοψηφία, θα πρέπει να κατασκευάσουμε μόνοι μας ένα ενυδρείο. Ο χώρος μπορεί να είναι κάποιο ντουλάπι του σκάφους μας ή ένα πλαστικό δοχείο που να χωρά αρκετά δολώματα. Χωρητικότητα πενήντα λίτρα είναι αρκετά ικανοποιητικός χώρος.
Ένα αντλιάκι από αυτό που βγάζουν τα νερά στη σεντίνα του σκάφους είναι μια άλλη εύκολη πρόταση για ανανέωση και γέμισμα του νερού ενώ μια τρύπα στο δοχείο με ένα σωληνάκι που να καταλήγει στη θάλασσα είναι η πρόταση για να φεύγει το νερό. Υπάρχει βέβαια και η λύση τοποθέτηση σωλήνα στο πίσω μέρος του σκάφους όπου με τη μετακίνησή του προς τα εμπρός ανανεώνει το νερό. Εννοείται ότι η ανανέωση γίνεται μόνο όταν το σκάφος είναι εν κινήσει το οποίο αυτό δεν μας απασχολεί ιδιαίτερα γιατί στη συρτή πάντα το σκάφος κινείται.
Εξοπλισμός
Αφού είμαστε πρόθυμοι να βρούμε δόλωμα ζωντανό κι έχουμε κι έτοιμο τον χώρο υποδοχής και διατήρησης του μπορούμε να ασχοληθούμε με τον εξοπλισμό που χρειαζόμαστε για το ψάρεμα των μεγάλων μαγιάτικων.
Το καλάμι μας θα πρέπει να είναι γύρω στις 20-30 λίμπρες. Ο αρχάριος ίσως να χρειαστεί και λίγο παραπάνω αλλά κάποιος που αναζητεί τέτοια ψάρια σίγουρα θα έχει κάποιες εμπειρίες αλιευτικές. Το μονοκόμματο ίσως είναι το καλύτερο αλλά αν δεν μπορούμε να το μεταφέρουμε το σπαστό θα είναι η λύση. Το μήκος του όχι ιδιαίτερα μικρό για να μπορεί να έχει κάποια παραβολή που θα κουράσει το ψάρι.
Ο μηχανισμός αντίστοιχος με το καλάμι σε λίμπρες, με φρένα τύπους lever drag για να μπορούμε να αυξομειώνουμε ανά πάσα στιγμή με ευκολία, τύπου βαρελάκι. Η γέμισή του μπορεί να είναι είτε με νήμα είτε με πετονιά ενώ το παράμαλλό μας πάντα από πετονιά. Το νήμα θα έχει διάμετρο 0,28-0,35 ενώ η πετονιά μας 0,50 χιλιοστά.
Νήμα ή πετονιά;
Επειδή αυτό είναι κάτι που το ρωτάτε πολλοί θα εξηγήσουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του κάθε υλικού για να μπορέσετε να αποφασίσετε.
Το νήμα όπως ξέρετε δεν έχει ελαστικότητα. Αυτό σημαίνει ότι η τσιμπιά φαίνεται πολύ πιο εύκολα και οι κινήσεις μας μεταδίδονται αμέσως στο παράμαλλο. Έτσι ένα κάρφωμα γίνεται άμεσα σε χρόνο ελάχιστο. Όμως δεν έχει την ελαστικότητα που έχει η πετονιά και τα λάθη του ψαρά δεν συγχωρούνται εύκολα.
Η πετονιά μπορεί να μην έχει την αμεσότητα του νήματος όμως και τα λάθη του ψαρά συγχωρεί και κουράζει πολύ πιο εύκολα το πιασμένο ψάρι. Συνήθως χρησιμοποιούμε την πετονιά σε ιδιαίτερα μεγάλα ψάρια και όταν ο βυθός είναι καθαρός χωρίς σκαλώματα. Αντίθετα το νήμα το χρησιμοποιούμε σε ψαρέματα σε άγριο βυθό που θέλουμε αμεσότητα σε όλες μας τις κινήσεις και γρήγορο τράβηγμα του ψαριού προς το καθαρό σημείο.
Παράμαλλο
Το παράμαλλό μας αποτελείται πάντα από πετονιά αρίστης ποιότητας διαμέτρου 0,55-0,70. Το μήκος του 10-20 μέτρα ανάλογα με το βυθό. Αν έχει σκαλώματα μικραίνει ενώ σε καθαρά μεγαλώνει. Το τελευταίο ένα μέτρο διπλαρώνεται ενώ μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στο κομμάτι με τα αγκίστρια νήμα χοντρό. Το νήμα δεν είναι μόνο για να μη μας κόψει με τα δόντια το μαγιάτικο το παράμαλλο αφού υπάρχουν άλλα ψάρια με πολύ πιο κοφτερά δόντια αλλά για να μη μας το τρίψει πάνω στο εμπόδιο που θα συναντήσει στο πέρασμά του.
Στο τελευταίο αυτό κομμάτι της διπλαρωμένης πετονιάς ή του νήματος θα δέσουμε 2 ή 3 αγκίστρια μεγέθους 6/0- 8/0. Η ποιότητα των αγκιστριών πρέπει να είναι τέτοια που και να καρφώνουν το ψάρι αλλά και να μην ανοίγουν. Το τελευταίο αγκίστρι στο τελείωμα του παράμαλλου είναι πάντα δεμένο και σταθερό ενώ το πρώτο συρόμενο για να μπορούμε να το αυξομειώνουμε ανάλογα με το μέγεθος του δολώματος.
Μολύβι φύλακας
Πρόκειται για ένα μολύβι που θα χρησιμοποιηθεί τόσο για να κατεβάζει το δόλωμα στο βυθό όσο και σαν οδηγός για να καταλαβαίνουμε πότε η αρματωσιά μας πατώνει στο βυθό. Το βάρος του έχει να κάνει με το βάθος του τόπου που ψαρεύουμε αλλά και με τα ρέματα που υπάρχουν. Σε ένα βάθος γύρω στα 60-70 μέτρα ένα προτεινόμενο μολύβι είναι βάρους γύρω στο μισό κιλό.
Το μολύβι αυτό θα έχει ένα παράμαλλο γύρω στο μισό με ένα μέτρο το οποίο περνιέται στην αρματωσιά μας με ένα παραμανάκι. Αν ο βυθός είναι με σκαλώματα το μήκος αυτό μπορεί να μεγαλώσει και να πάμε στα δυο μέτρα. Συνήθως το παράμαλλό του είναι από πετονιά πιο λεπτή από του κυρίου παράμαλλου της αρματωσιάς μας. Ένα πάχος 0,40-0,45 είναι αρκετά καλό. Έτσι αν σκαλώσει το μολύβι μας στο βυθό δεν θα σπάσει η αρματωσιά μας αλλά το παράμαλλο του μολυβιού.
Δόλωση
Το οποιοδήποτε ζωντανό δόλωμα το δολώνουμε στα αγκίστρια μας με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί να κολυμπά σωστά καθώς το σέρνουμε με μια μικρή ταχύτητα και να μοιάζει όσο γίνεται πιο φυσικό.
Τα ψαράκια τα σέρνουμε από το κεφάλι περνώντας το πρώτο αγκίστρι κάπου κοντά στο στόμα ενώ τα καλαμάρια και τις σουπιές από την ουρά με τα πλοκάμια στο πίσω μέρος. Σε περίπτωση που δολώσουμε ζαργάνα ένα μικρό διαφανές σωληνάκι για να περαστεί στο ράμφος της ζαργάνας θα βοηθήσει τη σωστή πλεύση της.
Βυθόμετρο-gps
Δυο ηλεκτρονικά όργανα που θα μας διευκολύνουν στο ψάρεμά μας και που για τους περισσότερους θεωρούνται απαραίτητα εξαρτήματα του εξοπλισμού τους είναι το βυθόμετρο και το gps. Το μεν βυθόμετρο είναι αυτό που θα μας δείχνει ανά πάσα στιγμή το βάθος που ψαρεύουμε, τη σύσταση του βυθού αλλά και τα ψάρια που υπάρχουν από κάτω μας ενώ το gps θα καταγράφει τα σημάδια μας και θα μας δείχνει την πορεία μας αλλά και την ταχύτητα του σκάφους μας. Και τα δυο τα έχουμε τοποθετημένα σε θέση που να μπορούμε να βλέπουμε τις ενδείξεις τους κατά τη διάρκεια του ψαρέματός μας αλλά και να μπορούμε να χειριζόμαστε τα κουμπιά τους.
Ψάρεμα
Τα μαγιάτικα είναι ψάρια που συχνάζουν σε μεσοπέλαγες ξέρες, απότομα ανεβάσματα βυθού, ναυάγια. Συνήθως έχουν τα δικά τους λημέρια που αν ο ψαράς τα γνωρίζει τότε αυξάνει κατά πολύ τις πιθανότητες συνάντησής τους. Βέβαια δεν έχουν τα σημεία αυτά κάθε μέρα και κάθε εποχή ψάρια. Τα μαγιάτικα έρχονται και παραμένουν εκεί ένα μικρό χρονικό διάστημα και στη συνέχεια μετακομίζουν σε άλλο τόπο. Αν είμαστε τυχεροί και τα βρούμε σε έναν τόπο τότε για κάποιες μέρες έχουμε εξασφαλίσει ένα σχεδόν σίγουρο ψάρεμα.
Ξέροντας ότι ένας τόπος έχει ψάρια ή έχοντας δει στο βυθόμετρο τα ψάρια σταματάμε λίγο πιο πέρα από αυτά και δολώνουμε με το ζωντανό δόλωμά μας τα αγκίστρια μας. Αμολάμε το δόλωμα στο νερό και κάνουμε λίγο μπροστά μέχρι να ξετυλιχτεί όλο το παράμαλλό μας. Στη συνέχεια τοποθετούμε το κλιπσάκι ή το παραμανάκι με το μολύβι φύλακα και αφήνουμε αυτό να πατώσει. Μόλις καταλάβουμε ότι το μολύβι βρήκε βυθό βάζουμε μπρος το σκάφος μας κι αρχίζουμε να μετακινούμαστε αργά προς το σημείο που εντοπίσαμε τα ψάρια με μια πολύ μικρή ταχύτητα. Τις περισσότερες φορές κάτω από 1 μίλι.
Για να διαπιστώσουμε ότι είμαστε κοντά στο βυθό μπορούμε να κάνουμε κράτει και αν δούμε ότι αμέσως το μολύβι μας πατώνει τότε είμαστε καλά. Αν χρειαστεί να αμολήσουμε κάποια μέτρα πετονιά ή νήμα τότε η ταχύτητά μας είναι μεγάλη και πρέπει να πηγαίνουμε πιο αργά ή θα χρειαστεί να τοποθετήσουμε μεγαλύτερο μολύβι στην αρματωσιά μας.
Αν η μηχανή μας δεν μπορεί να μας ταξιδέψει με μικρή ταχύτητα τότε ή θα πρέπει να κάνουμε μπρος κράτει εναλλάξ ή να χρησιμοποιήσουμε μια μικρότερης ιπποδύναμης μηχανή κατά τη διάρκεια του ψαρέματός μας.
Σε περίπτωση που δούμε στην οθόνη του βυθομέτρου μας τα ψάρια πιο ψηλά από το βυθό τότε εννοείται ότι θα ανεβάσουμε το δόλωμά μας πιο ψηλά είτε τυλίγονταν τη μάνα μας είτε πηγαίνοντας με μεγαλύτερη ταχύτητα είτε και με συνδυασμό των δυο.
Το καλάμι μας το έχουμε λίγο γυρτά, να σχηματίζει περίπου μια γωνία 45 μοιρών. Έτσι και τις τσιμπιές θα καταλαβαίνουμε και αν χρειαστεί με ένα κατέβασμα του να δώσουμε περιθώρια χρόνου στο ψάρι που άρπαξε το δόλωμα να το καταπιεί.
Με το που καταλάβουμε τσιμπιά και μάλιστα καλή καρφώνουμε δυνατά και βάζουμε μπροστά τη μηχανή. Αυτό γίνεται για δυο λόγους. Να ξαφνιάσουμε το ψάρι και να το απομακρύνουμε από το βυθό.
Το μαγιάτικο, για όσους δεν γνωρίζουν τις συνήθειες του, με το που καταλάβει ότι είναι αγκιστρωμένο τρέχει στο πρώτο μεγάλο εμπόδιο που θα βρει μπροστά του να τυλιχτεί και να βγάλει από πάνω του αυτό που το ενοχλεί. Επειδή οι τόποι που τα ψαρεύουμε είναι γεμάτοι εμπόδια εμείς προσπαθούμε στην αρχή και προτού προλάβει το ψάρι να αντιδράσει να το απομακρύνουμε από εκεί. Αν αυτό το καταφέρουμε τότε η συνέχεια είναι πολύ εύκολη. Με αρκετά τρομπαρίσματα του καλαμιού και με ελαφριά πορεία του σκάφους θα καταφέρουμε να το φέρουμε σκασμένο στην επιφάνεια. Εκεί με τη βοήθεια του γάντζου θα το ανεβάσουμε πάνω στην κουβέρτα του σκάφους μας.
Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να βιαστούμε. Αν το ψάρι δεν σκάσει δύσκολα να βγει στο σκάφος. Τυχόν ζορίσματα το μόνο που θα καταφέρουν είναι ή να ανοίξουν κάποιο αγκίστρι ή να κόψουν την αρματωσιά μας ή να σχίσουν το ψάρι.
Catch and release
Το ψάρι πιάστηκε και με επιτυχία το ανεβάσαμε στο σκάφος όπου βγήκαν και οι ανάλογες φωτογραφίες. Μετά τι κάνουμε;
Ένας επαγγελματίας ψαράς που ζει από τη θάλασσα και το ψάρεμα σίγουρα θα συνέχιζε το ψάρεμά του αφού το πιάσιμο και δεύτερου ψαριού είναι πολύ πιθανή. Εμείς όμως που είμαστε ερασιτέχνες δεν πρέπει να έχουμε αυτήν την νοοτροπία.
Ο μεζές μας για τη συγκεκριμένη μέρα, για να μην πούμε και ολόκληρη βδομάδα, βγήκε και με το παραπάνω. Ευχαριστημένοι γυρίζουμε στο λιμάνι ή αν θέλουμε να ζήσουμε κάποιες επιπλέον δυνατές συγκινήσεις συνεχίζουμε το ψάρεμά μας αλλά με την τεχνική του catch and release. Πιάνουμε το επόμενο ψάρι και το βγάζει στην επιφάνεια ο δεύτερος της παρέας που δεν αναμετρήθηκε ακόμη. Όταν το ψάρι έρθει κοντά στο σκάφος, με προσεκτικές κινήσεις, το απελευθερώνουμε.
Η ενέργεια αυτή, για όσους δεν το έχουν δοκιμάσει, είναι κάτι το μοναδικό. Ο ψαράς αισθάνεται διπλά ευχαριστημένος αφού πέρα από την αναμέτρηση με ένα δυνατό αντίπαλο κατάφερε να κάνει πράξη αυτά που διατύπωνε. Έγινε δηλαδή ένας ολοκληρωμένος ψαράς.
